Versprekingen en andere gekkigheden

Als liefhebber van taal kan ik uiteraard behoorlijk genieten van mooie versprekingen en ander raar taalgebruik. Ik hou ervan hoe mensen uitdrukkingen verhaspelen en woorden op een verkeerde manier gebruiken. Het is leuk dat mensen vaak wel in de buurt zitten met hun woordkeuze, maar dat ze het dan toch nét niet goed doen.

Woorden verhaspelen is soms een kwestie van onkunde. Typische gevallen van ‘de klok horen luiden en niet weten waar de klepel hangt’. Je haalt bijvoorbeeld twee uitdrukkingen door elkaar of je kiest het verkeerde woord.

Soms zijn je hersenen ook gewoon even in de war. Zo bestelde ik in een pizzeria járen geleden ooit een pizza met salam en hami, in plaats van een pizza met ham en salami. En laatst wilde ik mijn vriend vertellen over iets wat ik gezien had. Mijn brein had er niet zo veel zin meer in en maakte van ‘ik zag’ en ‘ik heb gezien’ de vreemde combinatie ‘ik heb gezagd’.

Ik heb wat voorbeelden van leuke taalgekkigheden. Als ik ze hoor of lees, schrijf ik ze meestal zo snel mogelijk op, zodat ik ze niet vergeet.

Een kleine greep uit mijn verzameling versprekingen

‘Ik moet zo met mijn dochter naar het concentratiebureau.’

‘Er is geen touw op te trekken.’

Die laatste is een mooie combinatie van ‘er is geen touw aan vast te knopen’ en ‘ik kan er geen peil op trekken’. Dit soort vergissingen zijn toch vaak wel het leukst.

Toen ik nog als opticien werkte, hoorde ik in de winkel ook regelmatig vreemde zinsnedes voorbijkomen:

‘Kom ik ook voor deze aanbieding in aanraking?’

Het verschil tussen ‘in aanraking komen met’ en ‘in aanmerking komen voor’ is natuurlijk ook niet heel groot. Ik snap wel dat je hersenen dat soms even door elkaar kunnen halen. Maar qua betekenis is het toch wel iets heel anders.

‘Mijn bril heeft een opstootje gehad.’

Wellicht was dit een een mooie combinatie van ‘een stootje’ en ‘een oplawaai’? Een opstootje heeft in elk geval niets met brillen te maken.

‘Ik heb een bril nodig met luxaflex.’

Bij deze uitspraak moest ik toch wel even gniffelen in mezelf. Deze meneer bedoelde dat hij een bril wilde met Varilux (multifocale glazen). Ik begreep de verwarring wel – vanwege het woorddeel ‘lux’ – maar dat maakte het voor mij niet minder grappig. Ik zag namelijk gelijk een bril met luxaflex voor me.

‘Ik wil graag de vacature van mijn bril.’

Ik heb enkele seconden over deze uitspraak moeten nadenken. Maar uiteindelijk heb ik netjes de factuur voor deze klant uitgeprint.

En dan mijn favoriet:

‘Ik heb een bril nodig, want ik ben kortzichtig.’

De klant bedoelde natuurlijk: ‘Ik ben bijziend.’ Dat hij zichzelf onbedoeld kortzichtig noemde, werkte wel enigszins op mijn lachspieren.